Op vrijdag 7 juli is in de VN in New York het kernwapenverbod aangenomen. In deze policy brief biedt PAX een nadere analyse van de tekst, en roept de Nederlandse regering op om per direct naar manieren te zoeken om het wereldwijde kernwapenverbod daadwerkelijk te kunnen ondertekenen.
Download de volledige policy brief hier.
Samenvatting
Op vrijdag 7 juli 2017 is in de Verenigde Naties (VN) in New York de definitieve tekst[1] voor het wereldwijde kernwapenverbod aangenomen. Dit betekent dat naast biologische en chemische wapens, ook het ergste massavernietigingswapen volgens een internationaal verdrag verboden is. De totstandkoming van dit verdrag is het resultaat van onderhandelingen die in maart en juni/juli dit jaar plaatsvonden.
Nederland was hierbij aanwezig, zoals de Kamer op 23 april 2016 heeft verzocht in de motie Sjoerdsma c.s., mede ingediend door Servaes (PvdA) en Van Bommel (SP) en gesteund door de ChristenUnie, GroenLinks, Partij voor de Dieren, Groep Kuzu/Öztürk en Klein.[2] Hierin riep de Kamer de regering op om ‘inhoudelijk deel te nemen, zonder daarbij vooruit te lopen op een oordeel over het eindresultaat, aan internationale besprekingen over een verdrag voor een verbod op nucleaire wapens’. Ook was een Kamerdelegatie als waarnemer aanwezig bij de laatste ronde onderhandelingen, zoals de Kamer al op 19 januari 2017 had verzocht.[3]
Nederland was het enige NAVO-land dat aanwezig was bij de drie weken durende onderhandelingen. Op het laatste moment riep ons land echter geheel onverwachts op tot een stemming, terwijl de VN-zaal op het punt stond om de tekst van het verdrag met consensus aan te nemen. Nederland stemde dan ook als enige van de 124 aanwezige landen tegen het verdrag. De Europese staten Ierland, Oostenrijk, Malta, Moldavië, San Marino, Zwitserland, Zweden, Cyprus, Liechtenstein en Vaticaanstad steunden het verbod wel.
Het verdrag geeft een helder signaal dat de meerderheid van de wereld kernwapens niet langer accepteert als legitieme oorlogsmiddelen. De herhaaldelijke bezwaren die werden geuit door de kernwapenstaten en hun bondgenoten en de boycot van de onderhandelingen door deze landen laten zien dat zij zich realiseren dit verdrag een grote impact zal kunnen hebben op hun gedrag en status. Net als gebeurde met voorgaande wapenverboden, kunnen internationale normen tot concrete veranderingen in beleid en gedrag leiden, zelfs in staten die niet tot een verdrag toetreden.
PAX roept de regering op om per direct naar manieren te zoeken om het wereldwijde kernwapenverbod daadwerkelijk te kunnen ondertekenen. Steun voor verdrag vormt een uitdaging voor de Nederlandse regering maar zou uitvoering geven aan de wens van de regering, Tweede Kamer en Nederlandse bevolking om te komen tot een wereld zonder kernwapens. Dit kan Nederland alleen doen door na deze historische gebeurtenis uit de afwachtende houding richting de kernwapenstaten te treden en nu ook zelf actief stappen te ondernemen en elke betrokkenheid bij kernwapens eens en voor altijd te beëindigen.
Lees de volledige policy brief hier.
Foto: ICAN, Xanthe Hall
[1] 7 juli 2017, http://www.undocs.org/en/a/conf.229/2017/L.3/Rev.1
[2] 23 april 2015, Motie Sjoerdsma c.s. (Kamerstuk 33783, nr. 19) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-33783-19.html
[3] 19 januari 2017, Tweede Kamerlid, H. van Bommel (SP) – 19 januari 2017 Verzoek deelname Kamerdelegatie aan VN-bijeenkomsten inzake onderhandelingen over een verbod op kernwapens (2017Z00646), https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=856ab690-7169-4f96-844a-d1cc351e3d9e&title=Besluitenlijst%20pv%20Buza%2019%20jan.pdf