In de aanloop naar de tiende herzieningsconferentie van het Non-proliferatieverdrag (NPV), die begin 2022 plaats zal vinden, zullen we een aantal Engelstalige blogs plaatsen waarin we aanbevelingen doen aan de staten die partij zijn bij het NPV. In deze blog gaan we in op de rol van kernwapens binnen de NAVO. Hieronder geven we een korte samenvatting van deze Engelstalige blog.
NAVO-staten die momenteel kernwapens herbergen (België, Duitsland, Italië, Nederland en Turkije), spelen een belangrijke rol in de bredere ontwapeningsinspanningen. Op de Nederlandse Vliegbasis Volkel liggen minstens 20 Amerikaanse B61 kernwapens opgeslagen. Ook stelt Nederland gevechtsvliegtuigen en piloten ter beschikking voor het afwerpen van deze kernwapens in geval van oorlog. De voortdurende stationering van kernwapens in Nederland, evenals het trainen van Nederlandse militairen om deze wapens te gebruiken, tonen aan dat Nederland bereid is om artikelen I en II van het NPV te schenden die elke overdracht van kernwapens naar niet-kernwapenstaten verbieden. Bovendien schendt het de afspraken die zijn gemaakt tijdens de NPV-toetsingsconferentie in 2010 om de rol van kernwapens in veiligheidsdoctrines te verminderen.
Het nakomen van de kernwapentaak door de Nederlandse overheid is geen geallieerde verplichting, maar een individuele (politieke) keuze. Het verdrag dat de basis vormt voor de NAVO, het Noord-Atlantisch Verdrag (1949), zegt niks over kernwapens. Daarnaast zijn er ook NAVO-lidstaten die hun hosting agreements al eerder hebben beëindigd: de VS heeft in verleden namelijk haar kernwapens al weggehaald uit Engeland, Griekenland en Canada.
Daarnaast heeft de aanwezigheid van Amerikaanse kernwapens in Europa geen enkel militair doel, aangezien deze wapens gemonteerd zijn op jachtvliegtuigen die een te klein bereik hebben om het grondgebied van de NAVO te kunnen verlaten. Bovendien verhoogt de aanwezigheid van deze wapens het risico op nucleaire incidenten, diefstal, ongevallen of terroristische incidenten. Ook heeft de Tweede Kamer de regering al meerdere keren opgeroepen om een actievere rol te spelen in het internationale ontwapeningsdebat.
Advies:
PAX raadt niet-kernwapenstaten die afhankelijk zijn van positieve veiligheidsgaranties van kernwapenstaten aan om te verklaren dat hun nationale veiligheid niet langer afhankelijk is van kernwapens. Ook roept PAX de vijf NAVO-lidstaten (België, Duitsland, Italië, Nederland en Turkije) op om de Amerikaanse kernwapens van hun grondgebied te verwijderen.