6 augustus 1945. De beelden van de Amerikaanse atoombommen die de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki wegvaagden, staan op ons netvlies gebrand. Net als het menselijke leed dat erop volgde: zo’n 210.000 burgers vonden de dood, en velen kampten nog jaren met kanker, chronische aandoeningen en miskramen. Dát nooit meer, klonk het wereldwijd. Maar in de praktijk zijn we nu, precies 76 jaar later, nog ver verwijderd van een kernwapenvrije wereld.
Sterker nog, bijna alle negen kernmachten – Rusland, de Verenigde Staten, Frankrijk, China, Groot-Brittannië, Pakistan, India, Israël en Noord Korea – zijn juist weer meer in kernwapens gaan investeren. Zo blijkt uit een recent rapport van de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN) dat deze grootmachten te midden van een globale pandemie samen 72,6 miljard dollar uitgaven aan nucleaire wapens in 2020, een stijging van 1,4 miljard in vergelijking met het jaar ervoor.
Ook op de Nederlandse vliegbasis Volkel liggen zo’n twintig Amerikaanse kernwapens opgeslagen. Kernwapens hebben, hoe ze ook worden ingezet, altijd rampzalige gevolgen. Vanaf de explosie tot ver daarna. Dat er kernwapens in Nederland liggen is daarom onverantwoord en verkeerd. PAX wil dat Nederland zich inzet voor een kernwapenvrije wereld en de hier gelegen kernbommen terugstuurt.
Een belangrijke mijlpaal en historische doorbraak is het VN Verdrag voor het verbod op kernwapens, dat begin dit jaar officieel in werking trad. Als belangrijke speler binnen ICAN was PAX intensief betrokken bij deze onderhandelingen. In 2017 ontving ICAN hiervoor de Nobelprijs voor de Vrede. Het Verdrag verbiedt gebruik, bezit, ontwikkeling, productie, stationering en overdracht van kernwapens onder alle omstandigheden. Ook assistentie bij of aanmoediging van deze verboden handelingen zijn verboden. Hoewel het verdrag niet juridisch bindend is voor de landen die zich (nog) niet hebben aangesloten, geeft deze sterke norm wél een helder politiek signaal af dat het bezit van kernwapens en een beleid van nucleaire afschrikking niet wordt geprezen, maar juist wordt afgekeurd.
Nederland heeft het anti-kernwapen verdrag nog niet ondertekend. Uit opiniepeilingen blijkt echter dat bijna 80% van de Nederlandse bevolking vóór aansluiting is. Het wordt tijd dat de Nederlandse regering hier gehoor aan geeft. De Amerikaanse B-61 kernbommen die op dit moment opgeslagen liggen op de vliegbasis Volkel zullen naar verwachting in 2022 worden vervangen door geavanceerdere wapens. Deze nieuwe bommen beschikken over nieuwe technische mogelijkheden waarmee het risico dat deze worden gebruikt wordt vergroot, met decennialange grote schade voor mens en het milieu als gevolg. PAX roept Nederland op deze nieuwe bommen niet te accepteren en deze unieke kans te grijpen om eindelijk afscheid te nemen van deze massavernietigingswapens en ze op veilige manier uit Nederland te verwijderen.
76 jaar na Hiroshima en Nagasaki zijn er nog maar weinig mensen in leven die de verwoestende bombardementen zelf hebben meegemaakt. Maar de overlevenden die er nog zijn blijven strijden voor een kernwapenvrije wereld. Het verleden kunnen we niet meer veranderen, maar samen kunnen we er wel voor zorgen dat we de verschrikkingen die deze mensen hebben moeten doorstaan, nooit vergeten. En we blijven ons inzetten om ervoor te zorgen dat niemand zoiets onmenselijks ooit nog hoeft mee te maken. Samen kunnen wij ervoor zorgen dat het nucleaire tijdperk ten einde wordt gebracht.