De laatste dag workshops gaat over ‘Peace among the Peoples’. Ik lunch met Joseph Gerson, die speciaal uit Boston is overgekomen om met mij een workshop over ‘Deadly Connections’ en campagnes voor nucleaire ontwapening te geven.
‘Deadly Connections between nuclear threats and military interventions’. Vrij vertaald gaat dit over de keren dat de Verenigde Staten kernwapens in hebben gezet. Ruim 30 keer sinds de Tweede Wereldoorlog, aldus Joseph. Zijn redenering is overtuigend: hij loopt naar iemand op de eerste rij van het zaaltje, maakt met duim en wijsvinger een pistool, en zet dit tegen de slaap van de verraste toehoorder. ‘Bij een gewapende overval met een pistool, gebruik je het pistool om je zin te krijgen, ook al wordt er niet geschoten’, voegt hij toe. Vervolgens komt hij met een lange lijst van momenten waarop de VS op dergelijke manier hun kernwapens hebben gebruikt om hun zin te krijgen. Soms gewoon met een telefoontje naar de tegenstander: als je dit of dat doet, gooien we je hoofdstad plat.
Als we het gaan hebben over hoe campagne te voeren, ontstaat er een heftige discussie tussen Joe en Patricia Lewis, onderdirecteur van het centrum van Non-Proliferatiestudies, onderdeel van het befaamde Californische Monterey Institute. Het meningsverschil: voeren we campagne voor totale afschaffing van kernwapens, of gaan we eerst voor verklaringen dat staten ze niet gebruiken, dan reducties, etcetera. Twee zwaargewichten vliegen elkaar in de haren, wordt het toch nog leuk.
Ondertussen heb ik flink wat mensen leren kennen. ’s Avonds kijken we naar de opvolging op de Convocatie. Ik stel voor een interreligieuze miniconferentie te houden voor iedereen die zich met kernwapens bezig houdt. We kunnen zo ons netwerk uitbouwen in landen waar we dat nodig hebben: Frankrijk, Rusland, de VS. Misschien zelfs Israël, Pakistan, India? Kunnen we ook religieuze leiders daar krijgen? En ze een verklaring laten afleggen? We denken er nog over na.
Ook nog een optimistische noot. Er heerst een grote overtuiging dat het systeem van nucleaire afschrikking verrot is. Net als slavernij, net als de Sovjet-Unie, opeens zal het instorten. Iemand van de Wereldraad van Kerken zegt: ‘All rotten systems fall. And it’s a rotten system.’ We nemen er nog een biertje op.