Kernwapens: Schrap geheime post op Nederlandse begroting

Door Krista van Velzen

De Tweede Kamer zou haar controlerende taak serieus moeten nemen en openheid over de kosten van de Nederlandse kernwapentaak moeten eisen. IKV Pax Christi wees de Kamerleden erop dat ze nu in feite een blanco cheque tekenen. Krista van Velzen, voormalig Tweede Kamerlid en inmiddels Campaigner nucleaire ontwapening IKV Pax Christi, schreef een opiniestuk over deze kwestie.

Jarenlang keurt een accountant de financiële jaarrekening van een groot bedrijf goed, in de wetenschap dat er één grote post wordt opgevoerd die niet alleen totaal nutteloos is, maar waarvan het bedrag ook nog eens geheim is. Als hij bij de tuchtrechter zijn gedrag moet verantwoorden, voert de accountant ter verdediging het volgende op: toen hij bij de directeur van het bedrijf informeerde naar de mysterieuze post, gaf deze aan dat hij het bestaan van de post kon bevestigen noch ontkennen.

Iedereen zal vinden dat dit handelen van zowel de accountant als de directeur onacceptabel is. Hoe anders verloopt dat voor de Kamerleden die jaar na jaar in wisselende samenstellingen instemmen met het tekenen van een blanco cheque voor een geheime post op de begroting: de Nederlandse kernwapentaak. Van landen als Engeland en Frankrijk weten we tot in detail wat de uitgaven hiervoor zijn. In Nederland blijft dit tot op de dag van vandaag geheim. Daarmee accepteert de Tweede Kamer dat ze bewust in het duister wordt gelaten, terwijl het adequaat controleren van de regering en haar begrotingen juist haar kerntaak zou moeten zijn.

Een geheim dat verre van gratis is
Onafhankelijke schattingen geven aan dat de directe kosten van het Amerikaanse nucleaire wapenarsenaal nu al meer dan 61 miljard dollar per jaar bedragen. De Britse belastingbetaler legt 2 miljard pond per jaar neer en zal voor de voorgestelde modernisering van deze nucleaire duikbotenvloot 25 miljard pond mogen betalen. De Force de Frappe van Frankrijk kost de Franse belastingbetaler inmiddels jaarlijks 6 miljard dollar. De Nederlandse regering heeft nooit enige openheid gegeven over de kosten van de nucleaire taak. Het is een publiek geheim dat Nederland twintig B61 vrije-val-kernbommen huisvest op de Brabantse luchtmachtbasis Volkel. Een geheim dat verre van gratis is. De kernbommen zijn dan weliswaar bezit van Amerika, maar Nederland heeft ze te gast en is een schappelijke gastheer. Nederland houdt een aantal F16’s paraat om de kernwapentaak te kunnen vervullen. F-16-piloten moeten opgeleid worden om deze taak uit te voeren. Er worden regelmatig nucleaire oefeningen gehouden, de laatste keer in oktober dit jaar. De infrastructuur werd aangelegd en moet onderhouden worden. Gebouwen moeten extra beveiligd worden. Speciale communicatielijnen moeten in stand gehouden worden. Hiervoor geldt het NAVO-beleid waarin alles omtrent de aanwezigheid van kernwapens “ontkend noch bevestigd” mag worden. Deze ‘confirm nor deny policy’ zorgt er al jaren voor dat volksvertegenwoordigers in het duister tasten als het gaat om aanwezigheid, de aantallen en de kosten van kernwapens.

380 miljoen euro voor Nederland
De komende jaren zal de Amerikaanse regering haar B-61 tactische kernwapens gaan moderniseren om ze een langere levensduur te geven en nauwkeuriger te maken. Alle tweehonderd kernwapens die in Europa opgesteld staan en ook de tweehonderd op Amerikaanse bodem zullen een upgrade ondergaan. De kosten hiervoor, minimaal tien miljard dollar, worden door de Amerikaanse belastingbetaler betaald, maar Republikeinen in de Amerikaanse Senaat hebben al geopperd om deze door te schuiven naar de Europese landen waar Amerikaanse kernwapens liggen. Dit zou voor de twintig Nederlandse kernwapens uitkomen op zo’n 380 miljoen euro.

Minister Timmermans van Buitenlandse Zaken heeft als woordvoerder van de PvdA-fractie herhaaldelijk de aanwezigheid van deze wapens gehekeld, omdat ze volgens hem van geen enkele militair strategisch nut zijn. Hij zei zelfs dat de ‘tactische kernwapens zo nuttig zijn als de tepels op een mannetjesvarken’.

Beëindig deze kinderachtige gewoonte
Van een dergelijke uitgesproken minister verwacht ik niets minder dan dat hij een einde maakt aan de kinderachtige gewoonte om “niets te ontkennen noch te bevestigen” met betrekking tot kernwapens, dat hij de Kamer correct informeert over de kosten van kernwapens in Nederland en dat hij de Amerikanen benadert om te eisen dat zij de kernwapens verwijderen. De Kamer zou haar controlerende taak serieus moeten nemen en openheid over de kosten van de Nederlandse kernwapentaak moeten eisen. Om zichzelf vervolgens de vraag te stellen of Nederland zelfs maar één euro zou moeten steken in het paraat houden van nutteloze wapensystemen.

Krista van Velzen, Campaigner nucleaire ontwapening IKV Pax Christi

Dit opinieartikel is half December gepubliceerd in het Eindhovens Dagblad, de Gelderlander en de Stentor.