Het bezoek van atoominspecteurs aan Iran is mislukt en Teheran speelt hoog spel met zijn omstreden atoomprogramma. Nieuwe ontwikkelingen in Irans civiele atoomprogramma zouden maar weer eens laten zien dat Iran niet te vertrouwen is. Israël zou bovendien staan te trappelen om ‘militair af te rekenen met Irans nucleaire ambities’ – maar de Amerikanen weten Israël er ‘met elke dag handenvol werk’ vooralsnog vanaf te houden.
Dit bericht wekt de indruk dat het eigenlijk heel knap is van Israël dat het zich inhoudt, en dat het volstrekt begrijpelijk is dat het land serieus overweegt Iran aan te vallen. Als land dat zelf al decennialang elke inspectie van haar kernwapenprogramma weigert, en weigert lid te worden van welk wapenbeheersingsverdrag dan ook, heeft Israël echter geen enkel recht van spreken als het om de vermeende kernwapenontwikkeling van Iran gaat. Hoeveel begrip je ook hebt voor de angst van het Israëlische volk, de Nederlandse regering zou zich van de Israëlische dreigingen moeten distantiëren. Een Israëlische aanval, zonder toestemming van de VN-Veiligheidsraad, zou illegaal zijn. Ermee dreigen is contraproductief: het bevestigt Iran alleen maar in zijn overtuiging hoe gevaarlijk de regio momenteel is.
Afgezien daarvan zijn er nog steeds geen kernwapens in Iran, en mits Iran, de VS en de rest van de westerse wereld de juiste prioriteiten stellen, komen deze er ook niet. Die prioriteiten betreffen op korte termijn het ratificeren door Iran van het zogenaamde Additionele Protocol van het non-proliferatieverdrag, wat het Internationaal Atoomagentschap in staat stelt nog veel beter dan nu te kunnen inspecteren of Iran niet stiekem zijn vreedzame techniek in dienst stelt van het ontwikkelen van een kernwapen. Als Iran daartoe bereid is, zou het Westen per direct de sancties moeten opheffen. We hebben dan wat we willen: gedegen toezicht op het Iraanse nucleaire programma.
Op lange termijn betreft dit het bereiken van een kernwapenvrije zone in het gehele Midden-Oosten. Want zo lang Israël en Pakistan er ongestraft een kernwapenarsenaal op na houden, zijn nucleaire ambities van andere landen in deze regio onvermijdelijk. Daarvoor is druk nodig op Iran om af te zien van kernwapens; en op Israël en Pakistan om kernwapens op te geven.
Dit stuk is vrijdag 24 februari gepubliceerd als Brief van de Dag in De Volkskrant