Door: Ewa Slutzky*
Tot twee jaar geleden was er elke maand een rondleiding in de High Flux Reactor, oftewel de HFR in Petten. Vanwege de vele aangescherpte veiligheidsmaatregelen is dat nu niet meer zo. Het feit dat ik als een van de acht deelnemers van de spoedcursus nucleaire diplomatie nu wel naar binnen zou mogen was dan ook uniek: voor mij als rechten en politicologie studente een once in a lifetime experience.
De NRG in Petten
De reis naar Petten is prachtig, de omgeving oerhollands en daarmee nogal surrealistisch; tulpenvelden, schattige dorpjes, duinen, rondvliegende meeuwen en tenslotte het terrein van de NRG (Nuclear Research Group, www.nrg.eu) met haar vele checkpoints omdat op dat terrein zich een van de grootste kernreactors ter wereld bevindt die in geval van slechte wil in een klap de hele omgeving radioactief zou kunnen besmetten en waar zich kennis bevindt waarmee men een nucleaire bom zou kunnen maken. Paspoort binnen handbereik en heel veel wachten was dan ook het credo van grofweg het eerste uur voordat eindelijk alle auto’s waren gecheckt en wij naar binnen mochten.
Van dummie tot expert
Tijdens de presentatie werd ik mijzelf er pijnlijk bewust van dat wij; als voornamelijk politicologen of juristen zijnde al weken bezig waren te praten over nucleaire wapens maar eigenlijk niemand wist wat een isotoop nu precies is, hoe uranium verrijkt wordt en hoe nucleaire energie ‘gemaakt’ wordt. Nu wel! Dankzij de ‘introductie nucleaire energie for dummies’ van dhr. F. Klaassen voel ik mij nu, in mijn eigen alfa-kringen een expert op dit gebied en leg ik iedereen gevraagd en ongevraagd uit hoe het nu eigenlijk werkt. De splijting van uranium in a nutshell: er is een atoom, daar voeg je een neutron aan toe, daardoor splijt de atoom zich in tweeën en komt er nucleaire energie en extra neutronen vrij, die op hun beurt weer andere atomen kunnen gaan splijten waardoor het een continu proces is.
Toen sloeg het noodlot toe…
Na deze leerzame presentatie was het tijd om met hongerige buikjes op weg te gaan naar de HFR zelf waar iedereen zich gretig stortte op de energy-drinks, chocolade en fruit om naar nog een laatste presentatie te luisteren. De weken voor deze bewuste workshop had iedereen wel een keer het grapje gemaakt over het feit dat we op vrijdag de 13de de kernreactor gingen bezoeken maar niemand had kunnen verwachten dat op het moment deze laatste presentatie was afgelopen en het moment daar was om ín de reactor te gaan het alarm af zou gaan. ‘De reactor is gescramd!’ hoorden wij door de luidsprekers waarna het hoofd van de wacht opsprong en gehaast wegliep. Op onze vragen werd er luchtig geantwoord: “Dat betekent dat de reactor een fout heeft ontdekt en zichzelf heeft uigezet… Als de reactor niet binnen een halfuur weer op vermogen is moet hij twee dagen uitstaan zodat het radioactieve gas wat zich nu vormt is weggetrokken…Gebeurt niet zo vaak hoor, paar keer per jaar”. Goed, wachten dus en vooral kalm blijven.
De kern
Na bijna een halfuur werd er omgeroepen dat het weer veilig was en we naar binnen konden. Nadat we in onze witte labjassen waren getest op radioactiviteit, stomverbaasd waren door de ouderwetse computers (met floppydisks!), enkele trappen op waren geklommen en handschoenen en sloffen ter bescherming aan hadden zagen we dan eindelijk ‘het licht’. Dit was waar we voor waren gekomen. In een 9 meter diep bassin stond op de bodem de reactor waar het allemaal gebeurde. In gedemineraliseerd en dus perfect helder water was het blauwe licht te zien, niet van een lamp, maar dit was het licht dat de atomen afgaven tijdens de splijting; nucleair energie at work.
* Ewa Slutzky is een van de Crash Course studenten. Ewa volgt momenteel een Pre-Master Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hiervoor rondde zij aan de UvA haar Honoursbachelor Rechtsgeleerdheid af.
—————————————————————————————————————
Meer foto’s van de Crash Course excursie naar de NRG in Petten zijn binnenkort te vinden op de No Nukes Facebookpagina, zie: http://www.facebook.com/NoNukesNL
—————————————————————————————————————