Met het voortijdig afbreken van de kernwapentop tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten lijkt het of alles voor niets is geweest. “Toch moet je het zo niet zien”, zegt kernwapenexpert Susi Snyder van PAX.
“De verwachtingen zijn erg ambitieus, het lijkt een alles of niets spel. Dan is de kans op teleurstelling erg groot.” Toch kun je niet praten over kernwapens weg zonder dat in bredere vredesbesprekingen in te bedden. Vredesorganisatie PAX weet dat vredesbesprekingen een lange adem nodig hebben. “Het ‘kernwapens weg’ en ‘vrede’ zijn twee kanten van dezelfde medaille”, benadrukt Snyder.
Hoe kun je streven naar vrede zonder de kernwapens weg te doen? Soms lijkt het of Noord-Korea minder dreiging oplevert voor de vrede wanneer de Verenigde Staten maar niet te hoge eisen stellen aan het afstoten van de kernwapens. Eerst wat handel, dan komt de rest vanzelf. Of laat Noord-Korea maar wat kernwapens houden – door wederzijdse afschrikking durft geen van beide partijen het als eerste durft te gebruiken – en bereik je op die manier vrede. Zo ging het in de Koude Oorlog tussen Amerika en Rusland toch ook goed?
Vredesorganisatie PAX, een van de leidende organisaties achter de massademonstraties uit de jaren tachtig en met International Campaign To Abolish Nuclear Weapons (ICAN) winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede 2017 blijft hameren op een verbod op kernwapens. De juridische weg, die via diplomatie bereikt moet worden, is de meest realistische manier om de wereld veiliger te maken. Zelfs met betrekking tot Noord-Korea. Bij vervolgafspraken met Noord-Korea is het belangrijk om ook aandacht te geven aan een korte termijn doelstelling die het vertrouwen tussen beide partijen weer versterkt. Het alomvattend kernstopverdrag (CTBT) dat verbiedt alle nucleaire (test)explosies, militair én vreedzaam verbiedt, zou zo’n eerste stap kunnen zijn. Het is een verdrag waar Nederland zich actief voor inzet. Dankzij de wereldwijde controle op kernexplosies zijn de kernproeven van Noord-Korea opgespoord.
India en Pakistan
Hoe belangrijk het is om niet de doctrine van wederzijdse afschrikking – een theorie uit de Koude Oorlog – te volgen, blijkt uit het gevaarlijke spel dat aartsrivalen India en Pakistan nu spelen. Misinformatie over elkaars conventionele aanvallen, kunnen nationalistische leiders ertoe aanzetten een beperkte kernoorlog te voeren. De gevolgen voor mens en klimaat zijn ook bij een beperkte oorlog echter verstrekkend. De ozonlaag wordt aangetast en dat brengt misoogst teweeg. Miljoenen mensen zouden hier voor jaren het slachtoffer van worden.
Het Rode Kruis bracht in een campagnefilm weer wat de gevolgen zouden zijn.
Al voor de allereerste top van Trump en Kim stelde ICAN een vijfstappenplan op. Over vrede praten zonder het over kernwapens te hebben, zou een gevaarlijke stap zijn.
Lees ook hoe de weg naar het kernwapenverbod er uit ziet.