FAQ

Wat zijn kernwapens?

Het essentiele verschil tussen een nucleair en een conventioneel wapen is, kort samengevat, de enorme vernietigingskracht van een nucleaire ontploffing (1000 tot 1.000.000 keer zo sterk als de grootste conventionele ontploffing). Daar bovenop komt de blootstelling aan nucleaire straling, wat grote gebieden voor lange tijd onbewoonbaar kan maken en stralingsziekte tot gevolg heeft aan degenen die geraakt worden.

De energie die vrijkomt bij de fusie of splijting van atomen vormt de vernietigingskracht. Kernbommen die werken met splijting heten atoombommen, die met fusie waterstofbommen.

Bij kernwapens komt 85% van de energie vrij in de vorm van schokgolven, een verblindende lichtflits en extreme hitte. De rest van de energie komt vrij in de vorm van straling. De vernietigende kracht is dus drievoudig: explosie, hitte (met als gevolg vuurstormen) en straling.

Er wordt een onderscheidt gemaakt tussen strategische (lange-afstands intercontinentale) en tactische (korte-afstands slagveld) kernwapens. De eerste zijn bedoeld voor pure vernietiging, de tweede voor een continentale oorlog (in Europa, volgens Koude Oorlogs-scenario’s). Het grootste kernwapen ooit getest is de Russische ‘Tsaar Bom’, van 50 megaton. Als deze bom boven de Eiffeltoren in Paris tot ontploffing zou worden gebracht, zou de lichtflits tot in Berlijn te zien zijn, zouden raamluiken rammelen in Londen, en zouden de 300 inwoners van het rustieke Franse plattelandsdorpje Fains-la-Folie (100 km van Paris) derdegraads brandwonden oplopen. De kleinste kernwapens die vandaag de dag nog in gebruik zijn, hebben een explosieve lading van 0,3 kiloton, genoeg om Vaticaanstad weg te vagen.

Terug naar boven

Wat maakt kernwapens zo bijzonder?

Ten eerste: Kernwapens hebben een enorme vernietigende kracht. Eén enkele bom kan een hele stad platleggen. Door hun enorme kracht hebben kernwapens een verandering in wereldwijde oorlogsstrategieën bewerkstelligd: in plaats van overwinning op het slagveld werd het totaal vernietigen van de vijand een optie.

Ten tweede: Er is veel rond kernwapens wat mensen niet weten. Mensen denken bijvoorbeeld dat kernwapens maar twee keer zijn gebruikt. Er hebben echter meer dan 2000 kernexplosies plaats gevonden, de meeste in testzones. Als gevolg hiervan zijn er verspreid over de wereld enorme gebieden waar door radioactieve vervuiling de komende duizenden jaren geen mens kan wonen. Ten derde: Er zijn wereldwijd nog steeds zo’n 14.000 kernbommen! Ten vierde: Omdat het werkelijk gebruiken van kernwapens zo onvoorstelbaar is, en het debat daarover zo ingewikkeld, kiezen de meeste politici er voor het dan maar gewoon niet te hebben over nucleaire ontwapening. In de laatse jaren heeft het debat echter aan aandacht gewonnen.

Terug naar boven

Wat is het probleem met kernwapens?

Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog waren er meer dan 70.000 kernwapens. Ondanks reducties zijn er vandaag de dag nog steeds meer dan 15.000 opgeslagen. De overgrote meerderheid hiervan is in het bezit van de VS en Rusland. Ook belangrijk om te weten: in de volgende Europese landen liggen ook Amerikaanse kernwapens opgeslagen: België, Duitsland, Italië, Turkije en… in Nederland!

De risico’s hiervan zijn enorm.

Ten eerste: een ongeluk zit in een klein hoekje. Het bezitten van kernwapens in op zich zelf al een enorm risico, omdat het gebruik ervan zulke enorme consequenties heeft.

Ten tweede: het aantal landen dat kernwapens bezit neemt gestaag toe. Ten derde: met het verspreiden van kennis en het daadwerkelijke bezit van kernwapens, groeit het risico dat ze in de verkeerde handen vallen, bijvoorbeeld die van terroristen. Bovenal vindt PAX het moreel onacceptabel om terug te vallen op afschrikking met nucleaire vernietiging als middel om de wereldvrede te bewaken.

Terug naar boven

Zijn kernwapens verboden?

Kernwapens waren tot 2017 het enige massavernietigingswapens die nog niet door een internationaal verdrag verboden waren, ook al hebben ze de grootste vernietigende capaciteit van alle wapens. In 2016 besloot de VN met overweldigende meerderheid om in 2017 te onderhandelen over een internationaal kernwapenverbod. In totaal stemden 123 landen vóór het voorstel. In 2017 werd onderhandeld over een juridisch bindend verdrag dat kernwapens verbiedt, Nederland was hierbij aanwezig. Uiteindelijk resulteerden de onderhandelingen in het VN-kernwapenverbod en omarmden op 7 juli 2017 122 landen de definitieve tekst van het verbod (Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons, TPNW).

Terug naar boven

Hoe ziet het VN-kernwapenverbod eruit?

Het kernwapenverbod is een alomvattend verbod op het gebruik, bezit, ontwikkeling, productie, stationering en overdracht van kernwapens onder alle omstandigheden en op assistentie bij of aanmoediging van verboden handelingen. Ondertekenaars stemmen in met relevante maatregelen en tijdlijnen als onderdeel van het implementatieproces (door middel van protocollen of andere passende juridische instrumenten). Het verdrag bevat ook positieve verplichtingen voor staten, zoals het waarborgen van de rechten van slachtoffers en overlevenden van kernwapens, de benodigde maatregelen tegen de schade in de getroffen gebieden en het verstrekken van internationale samenwerking en bijstand om de verplichtingen van het verdrag na te kunnen gaan. Inmiddels hebben bijna 60 landen het verdrag ondertekend en zijn de eerste ractificaties begonnen. Lees hier de verdragtekst en hier de laatste update over het aantal landen dat het verdrag heeft getekend en/of geraticieerd.

Terug naar boven

Geven kernwapenstaten hun arsenalen op nu er een kernwapenverbod is?

Het verbieden van kernwapens is niet hetzelfde als kernwapens elimineren. Een verbod is wel een nieuw vertrekpunt voor het bereiken volledige ontwapening. De ontmanteling van alle kernwapenarsenalen zal een lang proces zijn, maar een duidelijke internationale afkeuring van deze wapens zal essentieel zijn voor de verdere onderhandelingen over nucleaire ontwapening. Het verbod op kernwapens maakt het onderhoud en de ontwikkeling van kernwapens lastiger, zowel voor de huidige kernwapenstaten als voor potentiële nieuwe kernwapenstaten. Het creëert betere voorwaarden voor daadwerkelijke ontwapening. Het kernwapenverbod kan andere inspanningen voor ontwapening versterken, zoals de ratificatie van het Kernstopverdrag (Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty, afgekort tot CTBT), een verdere afname van de kernwapenarsenalen en de verlaging van de paraatheid van kernwapens (‘de-alerting’). Een kernwapenverbod zal niet de bilaterale of multilaterale onderhandelingen tussen kernwapenstaten over de vermindering van het aantal kernwapens blokkeren.

Terug naar boven

Heeft Nederland het VN-kernwapenverbod al getekend?

Nederland heeft tot op heden nog niet het VN-kernwapenverbod ondertekend. Nederland was wel aanwezig bij de onderhandelingen over de tekst van het verdrag, zoals de Kamer in diverse moties en Kamervragen heeft verzocht. Ook was een Kamerdelegatie als waarnemer aanwezig bij de laatste ronde onderhandelingen, zoals de Kamer al op 19 januari 2017 had verzocht. Op de laatste dag van de onderhandelingen, riep ons land echter geheel onverwachts op tot een stemming, terwijl de VN-zaal op het punt stond om de tekst van het verdrag met consensus aan te nemen. Nederland stemde dan ook als enige van de aanwezige landen tegen het verdrag. De Europese staten Ierland, Oostenrijk, Malta, Moldavië, San Marino, Zwitserland, Zweden, Cyprus, Liechtenstein en Vaticaanstad steunden het verbod wel. Lees hier meer over Nederland en het kernwapenverbod.

Terug naar boven

Wat was ook alweer het eindresultaat van het Teken tegen kernwapens Burgerinitiatief?

Op 28 april 2016 vond het Kamerdebat over het burgerinitiatief Teken tegen kernwapens plaats.

Het burgerinitiatief van PAX, het Nederlandse Rode Kruis en de ASN bank is ondertekend door 45.608 Nederlanders. Tijdens het Kamerdebat schaarden vijf politieke partijen zich achter het voorstel  PAX om een nationaal verbod in te voeren, een meerderheid van de Kamer wil dat Nederland internationaal gaat pleiten voor een verbod op kernwapens. Minister Koenders heeft tijdens het debat toegezegd aan de wens van de Kamer tegemoet te komen tijdens de OEWG in Genève. Op 17 mei 2016 zijn de volgende vier moties aangenomen:

28 april 2016,  Motie Servaes (PvdA) c.s.(andere indieners  Sjoerdsma (D66), Van Bommel (SP), Van Tongeren (GroenLinks) en Voordewind (CU))

Dictum: verzoekt de regering om, zich binnen de open-ended working group actief in te zetten voor doeltreffende maatregelen, waaronder de start van onderhandelingen over een internationaal verbod op nucleaire wapens, om te komen tot een kernwapenvrije wereld;

verzoekt de regering tevens om, ook andere lidstaten van het NAVO-bondgenootschap bij deze onderhandelingen te betrekken, (Kamerstuk 34419 nr 11)

28 april 2016,Motie Sjoerdsma (D66) en Van Bommel (SP)

Dictum: verzoekt de regering, de Kamer inzage te bieden in de bilaterale verdragen tussen de VS en Nederland (Kamerstuk 34419 nr 9)

28 april 2016,Motie Sjoerdsma (D66) en Servaes (PvdA)

Dictum: verzoekt de regering, het moment van de ongewenste modernisering van de kernwapens in Europa te gebruiken om een impuls te geven aan wereldwijde nucleaire ontwapening, (Kamerstuk 34419 nr 10)

28 april 2016,Motie Voordewind (CU) Dictum: verzoekt de regering, in overleg met Amerika te werken aan het gefaseerd afstoten van de Nederlandse kernwapentaak, (Kamerstuk 34419 nr 12)

Terug naar boven

Wat heeft de Tweede Kamer nog meer gedaan voor nucleaire ontwapening?

Het is niet de eerste keer dat de Tweede Kamer zich sterk heeft uitgesproken over nucleaire ontwapening. Een overzicht van alle aangenomen moties over nucleaire ontwapening is hier te vinden. 

Terug naar boven

Welke landen hebben kernwapens?

De VS, Rusland, Engeland, Frankrijk, China, India, Pakistan en Noord Korea hebben allen kernwapens. Israel heeft nooit publiekelijk erkent dat het kernwapens in het bezit heeft, maar het is een publiek geheim dat dat wel zo is. Naast deze landen zijn er verschillende NAVO-lidstaten met Amerikaanse kernwapens op hun grondgebied – opgeslagen om te worden gebruikt in een Europese continentale oorlog. deze staten zijn Duitsland, België, Italië, Turkije en Nederland.

Terug naar boven

Wat zijn kernkoppen en overbrengingsmiddelen?

Een kernwapen bestaat uit een kernkop en een overbrengingsmiddel.

Een overbrengingsmiddel (bijvoorbeeld: een kruisraket) kan één of meerdere kernkoppen bevatten.

Overbrengingsmiddelen kunnen zijn: vliegtuigen, onderzeeers, intercontinentale raketten, etcetera, etcetera… 

Terug naar boven

Is het legaal om kernwapens te gebruiken?

Internationaal humanitair recht, of Oorlogsrecht, is het lichaam van regels dat bepaalt hoe staten zich moet gedragen tijdens oorlogstijd. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan vijandelijke soldaten die zich hebben overgegeven te doden, en het is verboden weerloze burgers die niet meedoen aan de strijd te vermoorden.

De effecten van een nucleair wapen reiken veel verder dan soldaten, en ze blijven voelbaar lang na de initiële ontploffing. Toen de verenigde Staten de bom op Hiroshima liet vallen, werd in één klap 90% van Hiroshima’s medische gemeenschap gedood. De hitte die vrijkwam bij de explosie, geschat boven een miljoen graden Celsius, was zo enorm dat de lucht zelf in brand vloog. Radioactieve deeltjes besmetten grote gebioeden, en veel blootgestelde burgers stierven aan de gevolgen van stralingsziekte of kregen later verschillende vormen van kanker. Kernwapens maken geen verschil tussen soldaten en burgers.

In mei 2010 toonden ondertekenaars van het non-proliferatieverdrag voor het eerst hun zorg over de catastrofale humanitaire consequenties van welk gebruik van kernwapens dan ook. Daarnaast riepen ze alle staten in de wereld op zich ten alle tijden te houden aan internationaal recht, waaronder internationaal humanitair recht.

Het verbinden van internationaal humanitair recht aan kernwapens ondersteunt de kansen die er zijn om toekomstig gebruik van deze wapens te voorkomen, door ze simpelweg te verbieden. Dit is eerder al gebeurd met biologische en chemische wapens.

Het Internationaal Gerechtshof, ‘s werelds hoogste authoriteit wat betreft de interpretatie van internationaal recht, stelde in 1996 dat ‘ het dreigen met, of gebruik van, kernwapens in het algemeen in strijd met de regels van internationaal recht die gelden bij gewapend conflict zou zijn, en in het bijzonder met de principes en regels van internationaal humanitair recht’.

Terug naar boven

Is het legaal om kernwapens te hebben?

Volgens het nucleaire non-proliferatieverdrag (NPV) is het illegaal om kernwapens te maken, kopen of te stelen. Voor de vijf landen die voor 1967 hun kernwapens testten is er echter een uitzondering gemaakt. Deze vijf (China, Frankrijk, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) is het niet verboden kernwapens te hebben, maar zijn juridisch wel verplicht over nucleaire ontwapening te onderhandelen. Alle landen ter wereld zijn lid van het NPV, behalve India, Pakistan, Israel en Noord Korea.

In 1946, in haar eerste resolutie ooit, besloot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een commissie in te stellen om te werken aan het ‘verwijderen van kernwapens en alle andere wapens die kunnen worden gebruikt voor massavernietiging uit nationale wapenarsenalen’. Deze commissie werd uiteindelijk het Internationaal Atoom Agentschap (IAEA). Het IAEA helpt landen met het ontwikkelen van vreedzame toepassingen van nucleaire technologie (zoals energiewinning en geneeskunde), en bewaakt tegelijk dat deze landen die kennis niet gebruiken om kernwapens te maken.

Het NPV verlangt van landen dat ze een overeenkomst met de IAEA sluiten waarin wordt afgesproken hoe wordt samengewerkt bij ontwikkeling en bewaking.

In het NPV hebben de kerwapenstaten afgesproken te onderhandelen over nucleaire ontwapening. Het verdrag is nu ruim veertig jaar van kracht, maar er zijn nog steeds zo’n 23.000 kernwapens in de wereld. Sinds 1997 circuleren er dan ook al voorstellen binnen de Algemene verdagering van de VN voor een verdrag dat kernwapens illegaal maakt voor IEDEREEN. Omdat sommige landen de politieke macht die komt met kernwapens te belangrijk vinden, is er echter nog niet begonnen met werkelijke onderhandelingen voor zo’n verdrag.

Zijn ze eigenlijk niet nuttig?

Terug naar boven

Hebben kernwapens er niet voor gezorgd dat de Tweede Wereldoorlog tot een einde kwam?

Toen het eerste kernwapen werd getest, had Duitsland zich al overgegeven. Er bestaat verder veel twijfel of de bommen op Hiroshima en Nagasaki echt de doorslag hebben gegeven tot japans overgave, of dat dat de oorlogsverklaring van Rusland aan Japan was.

Terug naar boven

Hebben kernwapens niet het ‘koude’ in de Koude Oorlog bewaard?

De kernwapenrace tussen de Sovjet-Unie en de VS heeft wellicht voorkomen dat de twee direct met elkaar in oorlog traden, maar er werd niet voorkomen dat ze op ander terrein tegen elkaar gingen vechten, bijvoorbeeld in Vietnam. Het ontwikkelen van de kernbom heeft geen einde gemaakt aan oorlog.

Terug naar boven

Hebben we ze niet nodig om te voorkomen dat terroristen of ‘schurkenstaten’ ze gebruiken?

Hoe meer kernwapens er zijn, des te groter de kans dat ze kwijt raken, worden gestolen, of per ongeluk gebruikt. de enige manier om ze uit handen van kwaadwillenden te houden, is om ze uit iedereens handen te houden.

Terug naar boven

What are nuclear weapons?

The basic difference between a nuclear and a conventional weapon is, to put it shortly, the enormous destructive power of a nuclear blast (1000 or even 1.000.000 times as strong as the biggest conventional blast). On top of that comes the exposure to nuclear radiation, which can make large areas inhabitable for long times and cause radiation sickness to those exposed.

The energy that is released with the fusion or fission of atoms forms the destructive power. Nukes that work through fission are called atom bombs, nukes that work through fusion hydrogen bombs.

With nukes 85% of the energy is released through shockwaves, a blinding flash of light and extreme heat. The rest of the energy is released through radiation. The destructive effect is thus threefold: explosion, heat (which causes firestorms) and radiation.

There is a distinction being made between strategic (long-range inter-continental) and tactical (short-range battlefield) nuclear weapons. The former are ment for pure destruction, the latter for a continental war (in Europe, according to Cold War-scenario’ s).

The biggest nuclear weapon ever tested was the Russian ‘Tsar Bomb’, at 50 Megatons. If this bomb were detonated over the Eiffel Tower in Paris, the flash would be visible in Berlin, window panes would shatter in London, and the 300 inhabitants of the rustic countryside village Fains-la-Folie (100 km from Paris) would suffer from third degree burns. The smallest nuclear weapons deployed today carry a 0,3 kiloton explosion, enough to wipe away Vatican City. 

Back to top

Why are nuclear weapons so special?

First Nukes have terrible destructive capacity. A single bomb can flatten an entire city. Due to that power, they forced a change in global war strategy: instead of battlefield victories, total enemy annihilation became a real possibility.

Second There is a lot about nuclear weapons that people don’t know. For example, most people think that nukes were only used twice. But actually, over 2000 nuclear explosions have taken place, most of them on nuclear test sites. As a result, there are huge areas that cannot sustain human life due to radioactive pollution that will last for thousands of years.

Third There are still about 14,000 of them around the globe!!!

Fourth Since the use of nukes is so inconceivable, and the debate around the right to have them is so complicated, a lot of politicians just tend to keep quiet on the issue of nuclear disarmament.

However in the last few years, a renewed debate has sprung up.

Back to top

What is the problem with nuclear weapons?

At the top of the Cold War there were more than 70.000 nukes around. Despite reductions there are nowadays still some 15.395 stockpiled, of which most are in the possession of the USA and Russia.

The risks are enormous. First and foremost: accidents can never be ruled out completely. Having nukes is in itself a big risk, since the use of them has such catastrophic consequences.

Second, the number of countries that possess nukes is growing.

Third, with the spread of knowledge and the actual possession of nuclear weapons, the risk grows that they fall into the wrong hands, e.g. those of terrorists groups.

Above all, PAX finds it morally unacceptable to refer to deterrence with nuclear destruction as a means for a peaceful world. 

Back to top

Are nuclear weapons prohibited?

Until 2017, nuclear weapons were the only weapons of mass destruction not yet prohibited by an international convention, even though they have the greatest destructive capacity of all weapons. On 7 July 2017 an overwhelming majority of the world’s nations adopted a landmark global agreement to ban nuclear weapons, known officially as the Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons (TPNW).  The treaty was negotiated at the United Nations headquarters in New York in March, June and July 2017, with the participation of more than 135 nations, as well as members of civil society. It opened for signature on 20 September 2017. It is permanent in nature, and will be legally binding on those nations that join it. It entered into force on 22 January 2021.

Back to top

What does the Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons say?

The treaty is a non-discriminatory international legal instrument that prohibits its parties, their nationals, and any other individual subject to its jurisdiction from engaging in the development, production, testing, acquisition, stockpiling, transfer, deployment, threat of use, or use of nuclear weapons, as well as assistance, encouragement, or inducement of these prohibited acts.  It also provides an obligation for the complete elimination of nuclear weapons and a framework to achieve it. The treaty includes positive obligations for states parties, such as ensuring the rights of victims and survivors of nuclear weapons, requiring actions to address damage to affected environments, and providing for international cooperation and assistance to meet the obligations of the instrument. The Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons opened for signature at United Nations headquarters in New York on 20 September 2017 and will remain open indefinitely. Right now, almost 60 countries have signed the Treaty. Click here for the full text of the Treaty, click here for the latest update on signatories and ratification’s.

Back to top

Will the nuclear-armed states give up their arsenals now the Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons is adopted?

Banning nuclear weapons is not the same as eliminating them. A ban will be a necessary starting point for disarmament to happen. While the dismantlement of all nuclear arsenals might be a long process, a clear international rejection of these weapons is going to be an essential component of future disarmament efforts. The Treaty makes the maintenance and development of nuclear weapons less attractive and more difficult, both for existing nuclear weapons possessors and potential new ones. It will create better conditions for effective disarmament measures. The Treaty can and should work as mutually reinforcing to other disarmament efforts by nuclear-armed states, such as the ratification of the test-ban treaty, further reductions of arsenals, and de-alerting. It does not preclude or prevent bilateral or multilateral agreements to reduce numbers of warheads between nuclear armed states. 

Back to top

Did the Netherlands participate in the negotiations on the Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons?

Yes! As a matter of fact the Netherlands participated in both negotiation rounds in the UN Headquarters in New York.

The Netherlands committed to participate in the ban treaty negotiations on several occasions.

Here is an overview:

In the Dutch explanation of vote after the General Assembly First Committee (L41) decision:

“The Netherlands will continue to make its best efforts to bridge the positions of those that support the concept of early negotiations on a nuclear weapons ban and of those that do not. We are willing to engage on any and all ideas or initiatives. And we will always ensure that a ban would be fully compatible with our obligations as member of NATO, a nuclear alliance.”

In a letter from Dutch Foreign Minister Koenders to the Parliament (27 October 2016, DVB/NW-709/16)

Minister Koenders concludes his letter by (pages 5):  unofficial translation

“The cabinet does not leave room for misunderstanding: the Netherlands will substantively take part in international discussions on a treaty for a ban on nuclear weapons without anticipating on a judgement on the end result, thereby implementing the parliamentary motion-Sjoerdsma (April 23, 2015, document 33 783, no 19). The Netherlands will promote the verifiability of a nuclear ban treaty, will encourage the nuclear weapon possessor states to participate, and will ensure that NPT Article VI, and the chronology therein, is respected/secured.

The exact modalities by which the Netherlands in March 2017 will participate, as well as the conditions for accepting the end result, are still under consideration.

To the Dutch media (NOS.nl, October 28, 2016, http://nos.nl/artikel/2140018-vn-gaat-praten-over-kernwapenverbod-nederland-stemt-niet.html). See here the video interview, please find the below the full transcript unofficial English translation of the interview (quotes on participation are in italics).

Minister Koenders: “We abstained because we had problems with the resolution, because the abolishment of nuclear weapons is up to discussion -we are of course in favor of that- but without good verification mechanisms, which is obviously not good. We were the only NATO country that did not vote against because I think in these dangerous times we should talk about nuclear disarmament. We are also going to participate in these negotiations, so we did stuck our neck out. But if you really want to do well this must be verified really well in the next months. But times are risky and I think, as the Netherlands, you must also be constructive.

Journalist: “Yet you acted differently than the majority of the House wanted?” ‘

Minister Koenders: “We had earlier motions of the House, mainly on to participation in negotiations. We will participate. At the same we have the role of bridge builder they wanted us to have between nuclear weapon states and non-nuclear weapon states, you need this otherwise you never come to a nuclear weapon-free world. We have taken this into account as well.

Journalist: “Does it mean that this was a bit precooked that Netherlands was the only NATO member that was going to do this?”

Minister Koenders: “This is not pre-cooked, this was a well-thought-out decision we took yesterday. There is also pressure on us from NATO member countries who say ‘you must vote against’. I find important that at this time, when we also talk about nuclear weapons, we participate in negotiations, and I think it is important that it will soon should be verifiable, otherwise we will not be in a safer but less safe world.

Journalist: “But why is the Netherlands put under pressure?”

Minister Koenders: “Because a lot of NATO countries think we should vote against it. They say ‘this is not the road to nuclear disarmament’.  I have criticisms on the resolution, this is the reason why we haven’t voted in favor. But I do believe that we should be open to the rest of the world, countries without nuclear weapons, because we otherwise the continuation of the complete non-proliferation treaty could become very difficult. And that is actually the basis of world peace.”

Back to top

What was the result of the PAX Citizen’s initiative ‘Ban nuclear weapons in the Netherlands’?

On April 28, 2016, the Dutch parliament had a debate on the citizen’s initiative “Teken tegen Kernwapens”. In this initiative a national ban on nuclear weapons was proposed. The initiative has been signed by 45.608 Dutch people and was promoted by PAX, the Dutch Red Cross and ASN Bank.

During the debate several party spokespeople embraced the proposal to ban nuclear weapons in the Netherlands and a clear majority supported a motion calling upon the government to use the Open Ended Working Group to actively work on effective measures, including the start of negotiations on an international ban on nuclear weapons, in order to achieve a world without nuclear weapons. It also calls upon the Government to involve other NATO member States in these negotiations. This motion is one of the outcomes of the parliamentary debate on PAX’ citizen’s proposal ‘Ban nuclear weapons in the Netherlands’ (April 28, 2016) and was adopted by a large majority on May 17, 2016.

Back to top

What other parliamentary motions exists that are relevant?

The House of Representatives (Tweede Kamer) has debated nuclear weapons many times. Below is an overview of motions adopted by the chamber since 2010 on nuclear disarmament.

18 juni 2019, motie Sjoerdsma (D’66) c.s.: (andere indieners van Helvert (CDA) en Voordewind (CU))

Dictum:

“verzoekt de regering zich er in de NAVO-raad voor in te zetten dat geen INF raketten geplaatst zullen worden in Europa” (Kamerstuk 33694-46)

14 mei 2019, motie van Ojik (GroenLinks) c.s.: (andere indieners Ploumen (PvdA) en Karabulut (SP))

Dictum:

“verzoekt de regering al het mogelijke te doen in de komende 100 dagen om het INF-verdrag te redden en de Kamer hierover te informeren.” (Kamerstuk 33694-41)

12 februari 2019, motie Leijten (SP) c.s.: (andere indieners Karabulut (SP) en van Oijk (GroenLinks))

Dictum:

“spreekt uit dat in Europa geen plaats is voor INF-kernwapens en gaat over tot de orde van de dag.” (Kamerstuk 28676-311)

12 februari 2019, motie Leijten (SP) c.s.:  (andere indieners Karabulut (SP) en van Oijk(GroenLinks))

Dictum:

verzoekt de regering, in de NAVO-Defensieraad uit te spreken het INF-verdrag, al dan niet in aangepaste vorm, te willen behouden, en gaat over tot de orde van de dag. (Kamerstuk 28676-314)

12 februari 2019, motie van Oijk (GL) c.s.: (andere indiener Karabulut (SP)

Dictum:

verzoekt de regering, in NAVO-verband concrete stappen te zetten ten behoeve van de-escalatie van de nucleaire wapenwedloop, en de Kamer hierover binnen twee maanden te informeren, en gaat over tot de orde van de dag. (Kamerstuk 28676-313)

15 november 2018, Motie Voordewind (CU)

Dictum:

verzoekt de regering voorts, een juridische analyse uit te laten voeren naar de compatibiliteit tussen de bestaande nationale wetgeving en het VN-verdrag en de Kamer te informeren over welke delen van de wetgeving in overeenstemming zijn met het verdrag en waar wijziging van nationale wetgeving noodzakelijk zou moeten zijn, en gaat over tot de orde van de dag. (Kamerstuk 33 694, nr 31)

15 november 2018, Voordewind (CU) c.s. (andere indieners Koopmans (VVD), Sjoerdsma (D66) en Van Helvert (CDA)

Dictum:

verzoekt de regering om, zich proactief in te zetten voor het behoud van het INF-verdrag en de Kamer verslag te doen van deze inspanningen, en gaat over tot de orde van de dag. (Kamerstuk 33 694, nr 30)

15 november 2018, Motie Ploumen (PvdA) c.s. (andere indieners Van Ojik (GroenLinks) en Karabulut (SP))

Dictum:

verzoekt de regering maximaal in te zetten op een internationale dialoog met de nucleaire machten over een alomvattende, verifieerbare uitbanning van kernwapens conform artikel 6 NPV en zo invulling te geven aan de toezegging in het regeerakkoord, (Kamerstuk 33 694, nr 24)

15 mei 2018, Motie Sjoerdsma (D66) c.s. (andere indieners Van Helvert (CDA) en Voordewind (CU))

Use the Open Ended working group to “to taking effective measures, including the launch of negotiations on an international ban on nuclear weapons, to achieve a world that is free of nuclear weapons” and to “encourage other member states of the NATO alliance to get involved in these negotiations“

-Servaes et al.

The Hague 2016, House of Representatives, 2015–2016 session, 34 419, no. 11

“[S]eize the opportunity presented by this undesirable modernisation of the nuclear weapons in Europe to reinvigorate efforts to achieve worldwide nuclear disarmament”

Sjoerdsma and Servaes

The Hague 2016, House of Representatives, 2015–2016 session, 34 419, no. 10

“[A}llow the House to inspect the bilateral treaties between the United States and the Netherlands” related to the Netherlands nuclear weapons task in the framework of NATO.

Sjoerdsma and Van Bommel

The Hague 2016, House of Representatives, 2015–2016 session, 34 419, no. 9

An overview of related adopted motions can be found here: http://nonukes.nl/overzicht-van-aangenomen-moties-in-de-tweede-kamer-over-nucleaire-ontwapening/ 

Back to top

Has the Netherlands signed the Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons?

Not yet, until today the Netherlands has not signed the Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons. Although the Netherlands does not have nuclear weapons made by itself, the country participates in the NATO nuclear weapons sharing arrangements and trains for delivering United States nuclear weapons.  

Back to top

Which countries have nuclear weapons?

The USA, Russia, the United Kingdom, France, China, India,, Pakistan and North-Korea are all in the possession of nuclear weapons. Israel has never publicly admitted that it has nukes, but it is a public secret that it has.

Next to these states, there are several NATO-member states that have US tactical nuclear weapons on their soil – stored to be used in a European continental nuclear war. These states are: Germany, Belgium, Italy, Turkey and the Netherlands. 

Back to top

What are nuclear warheads and delivery systems?

A nuclear weapon consists of a warhead and a delivery system or delivery platform. The warhead is the explosive component.

A delivery system (for example: a ballistic missile) can contain one or more warheads.

Delivery platforms include things like aircraft capable of dropping nuclear bombs, or submarines that are capable of carrying nuclear weapons.

Back to top

Is it legal to use nuclear weapons?

The Treaty on the Prohibition of Nuclear weapons explicitly outlaws use of nuclear weapons.

International Humanitarian Law, or The Laws of War determines how to behave during wartime. For example, one must not kill enemy soldiers that have surrendered and laid their weapons down, and it’s illegal to kill defenceless people who did not take part in the fighting.

The effects of a nuclear bomb reach much further than soldiers, and they continue long after the initial explosion. When the United States dropped the bomb on Hiroshima, the blast instantly killed more than 90% of the Hiroshima medical community. The burst temperature, estimated to reach over a million degrees Celsius, was so hot that the air itself caught fire. Radiated particles contaminated large areas and many exposed people exposed died of radiation sickness, or developed forms of cancer later on. Nuclear weapons cannot distinguish between soldiers and civilians.

In May 2010, for the first time, signatories of the Non-Proliferation Treaty expressed “deep concern at the catastrophic humanitarian consequences of any use of nuclear weapons and reaffirms the need for all States at all times to comply with applicable international law, including international humanitarian law”.

Linking Humanitarian Law to nuclear weapons strengthens opportunities to prevent future use of these weapons by outlawing them altogether. Just as International Humanitarian Law led to the outlawing of biological and chemical weapons, it too can be a path to forever outlaw nuclear weapons. 

Back to top

Is it legal to have nuclear weapons?

Not anymore. The Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons prohibits countries from possessing nuclear weapons. However, it is not yet universal, and applies directly only to the countries that have joined.

According to the nuclear Non-Proliferation Treaty (NPT), it is not legal to build, buy or steal nuclear weapons. However, for the five countries who tested nuclear weapons before 1967, a loophole exists. These five (China, France, Russia, the UK and the US) are not forbidden to have them, but are legally obliged to negotiate nuclear disarmament. Every country in the world- except India, Israel, North Korea and Pakistan – is part of the NPT.

In its very first resolution, the General Assembly of the United Nations in 1946 agreed to establish a commission to work on “the elimination from national armaments of atomic weapons and all other major weapons adaptable to mass destruction”. This commission eventually became the International Atomic Energy Agency (IAEA).The IAEA is responsible for helping countries develop peaceful uses of nuclear technology (including energy and medicine) while making sure that they do not use this information or material to make nuclear weapons. The NPT requires that countries without nuclear weapons sign a safeguards agreement with the IAEA that regulates how this development and monitoring is to take place. In the NPT, the nuclear powers pledged to negotiate nuclear disarmament. Today, the NPT has been in force for over 40 years, yet there remain over 15.000 nuclear weapons in the world. Since 1997 proposals have been circulated in the UN General Assembly to create a treaty that would make nuclear weapons illegal for EVERYONE. However, because of the political importance some countries attach to their nuclear weapons, negotiations on this proposal have not yet begun.

The world requested, through the UN General Assembly, some clarification about the responsibility of the five Nuclear Weapons States to meet their disarmament obligations. The International Court of Justice clarified that not only do the countries that have nuclear weapons need to negotiate disarmament, they need to get a result from those negotiations that will lead to a nuclear weapons free world. 

Back to top

Didn’t Nuclear Weapons end the Second World War?  

By the time the first nuclear weapon was tested, Germany had already surrendered. There are many doubts raised as to whether the bombs dropped on Hiroshima and Nagasaki were the reason that Japan surrendered, or if it was actually the Soviet declaration of war on Japan that was the cause. 

Back to top

Didn’t Nuclear Weapons Keep the Cold War cold?

The mutual build-up of nuclear weapons between the USSR and the US may have prevented the two from engaging in war with one another directly, however, proxy wars (generally on the territories of developing nations) continued. War did not end with the development of the bomb. The chance that one of the proxy wars could have flared into a nuclear war was very close- several times.   

Back to top

Don’t we need them to prevent terrorists or rogue countries from using them?

The more nuclear weapons that exist, the more chances there are for them to be lost, stolen, or accidentally used. The only way to keep them out of the hands of the ‘bad guys’ is to get them out of everyone’s hands.  

Back to top

What do nuclear weapons cost?

The secrecy around nuclear weapons means that for most countries, no reliable estimates exist on annual expenditures on nuclear weapons. The US is one of the more transparent countries in this respect, we know they spend more than $35.000.000.000 (35 billion dollars) on nuclear arms each year.

Only a small part of the high cost of nuclear arms is the actual warhead. The entire process is costly. Development, testing, maintenance, security, storage, training of personnel and disposal together make nuclear weapons expensive, especially considering their relatively limited relevance in modern warfare.

Estimates are that the US alone spent $5.480.000.000.000 (or 5,48 trillion dollars) on nuclear arms in the first 50 years of their existence. And expenditures for nuclear arms never stop, unless we get rid of them all- and even then it will cost money to keep the poisonous waste generated by their disarmament out of the environment.

The US plans to spend another $4 billion just to extend the life of one type of warhead, the B61 bomb. The costs of nuclear weapons extend even further. The same B61 bombs need to be dropped above their targets by fighter planes. In choosing replacement planes , all countries involved in flying B61 bombs have to ask the question: Do they buy a new plane that can carry and drop nuclear weapons? If so, it means the choice is limited to basically one option, namely the chronically delayed and technologically challenged F-35 Joint Strike Fighter. Making the F-35 capable of the nuclear task will add another $440 million to the already mindboggling development budget.

All expenses are relative, of course. But for weapons that by design are contrary to the Laws of War, the financial burden is enormous.

Back to top