Gisteren voerde India een luchtaanval uit op Pakistaans grondgebied. Als reactie hierop heeft de Pakistaanse minister-president Khan vannacht overleg gehad met het orgaan dat de controle heeft over het Pakistaanse nucleaire arsenaal. Dit is een van de zeldzame momenten waarbij twee nucleaire staten direct tegenover elkaar staan en wederom een teken van de gevaarlijke tijd waarin we op dit moment leven.
Zowel in India als Pakistan liggen zeer dichtbevolkte steden binnen het bereik van elkaars nucleaire wapens. Geschat wordt dat beide nucleaire arsenalen meer dan honderd keer zo verwoestend zijn als de bom die gebruikt werd in Hiroshima. Een ontploffing boven Mumbai van een nucleaire bom ter grote van die in Hiroshima zal binnen een paar weken zorgen voor 150.000 tot 800.000 burgerslachtoffers. Ziektes zoals kanker zullen in de loop van de tijd het aantal slachtoffers verder doen oplopen.
Klimaatwetenschappers hebben onderzocht hoe beperkt gebruik van relatief kleine nucleaire wapens door India en Pakistan eruit zou zien (ongeveer 50 bommen door beiden kanten) en zij concludeerden dat de rook van de explosies zal zorgen voor een daling van de tempratuur wereldwijd. Hierdoor zal de productie van tarwe, rijst, mais en sojabonen vijf jaar lang wereldwijd met 10 tot 40 procent afnemen, waardoor ongeveer 2 miljard mensen – 25% van de wereldbevolking – risico lopen op hongersnood. De explosies zullen er ook voor zorgen dat de ozonlaag dunner wordt, wat weer schadelijk is voor de volksgezondheid en het milieu.
Dit is een ander voorbeeld waarbij vertrouwen op nucleaire afschrikking ter voorkoming van conflicten op zijn best risicovol is en in potentie catastrofaal kan uitpakken. Er is een grote kans dat er geruststellende taal wordt geuit, zoals ‘het herstellen van de afschrikking’ en ‘rode lijnen’, maar deze uitspraken zijn vaag en kunnen niet gecontroleerd worden. Daarnaast negeren ze de grondoorzaken van het probleem.
Alle mogelijkheden om de situatie te de-escaleren moeten prioriteit krijgen. Niemand is immuun als nucleaire wapens ingezet worden. De keuze is duidelijk: neem een stap terug, haal diep adem en denk goed na voordat het ondenkbare realiteit wordt.