Ik ben een vreemde eend in de bijt. Altijd al geweest. Ook nu weer. Om ons internationale netwerk uit te breiden ligt het voor de hand te kijken naar de kerken. Ten eerste is er al meteen na het gebruik van de eerste bommen verzet uit kerkelijke hoek gekomen. Ten tweede is dit nog steeds het geval. Ten derde zijn wij zelf een organisatie die vanuit een hele trits kerkgenootschappen is opgezet. Ten vierde komen er deze week van over de hele wereld een stuk of duizend vredelievende christenen naar de International Ecumenical Peace Convocation in Kingston, Jamaica.
(Wat een convocatie was moest ik ook even googlen…)
Dus ik naar Jamaica. De reis duurt 24 uur, maar ik heb fijn gezelschap aan de Oud Katholieke Aartsbisschop van Utrecht, die mij helpt mijn kerkgeschiedenis op te frissen. In Kingston ontmoet ik de delegatie van Pax Christi international, de katholieke vredesorganisatie waar ik ook een afgevaardigde van ben. Ik zit om de tafel met de kernwapendeskundige van de Wereldraad van Kerken, een Britse Methodist, een New Yorkse Mennoniet, de ontwapeningsambassadeur van de Quakers, een Duitse Calvinist, twee Koreanen en een Indiër, om er maar wat te noemen. En we praten over kernwapens en vrede. O, en op een grasveld buiten weet ik het e-mailadres te scoren van iemand van het buitenlandbureau van de Russisch Orthodoxe kerk. (Mijn openingszin: ‘Je zult het wel warm hebben in dat zwarte pak’ . Hij: ’Ja, maar dat hebben ze allemaal aan dus moet ik ook.’)
Ik ben een vreemde eend in de bijt. Al deze mensen houden zich vanuit hun kerkelijke werk ook bezig met kernwapens. Ik werk voor een onafhankelijke vredesorganisatie, en ik houd me enkel bezig met kernwapens. Ik ben pragmatisch: ik voer lobby en campagne. Ik volg debatten en verzin Kamervragen. Op het moment dat het debat een filosofische of theologische inslag krijgt kan ik alleen maar luisteren.
Tijdens de openingsbijeenkomst, in een bomvolle en ijskoude tent, wordt de hoofdtoespraak gehouden door Paul Oestreicher. Een oude een heel bekende vredesactivist, en bovendien pacifist. Hij neemt geen blad voor de mond, en spreekt uitgebreid over de ambivalente rol van de kerk in oorlogen. Jezus zei: Hou van je vijanden. Keer ze de andere wang toe. Je zult niet doden. Maar toen de Enola Gay in 1945 opsteeg om een atoombom op Hiroshima te laten vallen, werd ze op weg gestuurd met Christelijke gebeden. En als illustratie: als een Koning of Prins trouwt in de kerk, waarom draagt hij dan een legeruniform? Waarom wordt de Paus op staatsbezoek ontvangen met militair eerbetoon?
In God We Trust, zeggen de Amerikanen, maar sinds 2001 is hun defensiebudget met 82% gestegen. Vandaag, 19 mei, moderate ik een workshop, gegeven door Pax Christi en het International Peace Bureau. We gaan het hebben over de militaire uitgaven, die nu hoger zijn dan ooit, en de fractie daarvan die je maar nodig zou hebben om de Millium Development Goals te bereiken. Ik wijs erop dat de VS jaarlijks 35 miljard dollar uitgeven aan kernwapens. In God We Trust, maar iedereen hier is zich er van bewust dat we het toch echt zelf moeten doen. En dan voel ik me hier toch best thuis.
Morgen meer.