Tijdens de begrotingsbehandeling van Buitenlandse Zaken op 18 november heeft Jasper van Dijk (SP) een motie ingediend die de regering opriep om, net als NAVO-partner Noorwegen, als waarnemer de eerste vergadering van lidstaten over het VN-kernwapenverbod bij te wonen. Hoewel deze motie (met krappe meerderheid) werd verworpen, was de steun van formerende partijen D66 en de ChristenUnie een belangrijke en zeer welkome ontwikkeling in de strijd tegen kernwapens.
Nu het Verdrag Inzake het Verbod op Kernwapens (TPNW) in januari 2021 officieel in werking is getreden, zullen staten op 22-24 maart 2022 in Wenen bijeenkomen om concrete invulling te geven aan de verplichtingen van dit Verdrag. Ook landen die het Verdrag (nog) niet hebben ondertekend zijn uitgenodigd deze vergadering als waarnemer bij te wonen; een gangbare praktijk rondom internationale verdragen en vaak een belangrijk opstapje naar ondertekening en ratificatie.
In oktober kondigde de nieuwe regering van Noorwegen als eerste NAVO-lidstaat aan deze vergadering als waarnemer te zullen bijwonen. Na deze belangrijke ontwikkeling diende de SP samen met de PvdA, GroenLinks en Denk een motie in waarin de regering werd opgeroepen dit voorbeeld te volgen. Naast de indieners werd de motie gesteund door D66, de ChristenUnie, BIJ1, de Partij voor de Dieren en Volt. De VVD, het CDA, de SGP, Lid Omtzigt, JA21, BBB, de PVV, FVD en Groep Van Haga stemden tegen, waarmee de motie met een krappe meerderheid werd verworpen.
In juni diende de SP ook al een motie in met de oproep de vergadering in Wenen bij te wonen. De motie werd toen echter niet gesteund door D66 en de ChristenUnie, ondanks het feit dat beide partijen in hun verkiezingsprogramma’s aan hadden gegeven een voorstander te zijn van het VN-kernwapenverbod. Dat deze partijen zich deze keer sterker hebben uitgesproken over hun steun voor het Verdrag is daarom een zeer positieve ontwikkeling. Eén dag na verwerping van de motie in de Tweede Kamer presenteerde de nieuwe Duitse regering haar coalitieakkoord waarin ook deze NAVO-bondgenoot haar deelname aan de eerste vergadering van lidstaten in Wenen aankondigde. Hoog tijd dat Nederland tenminste vergelijkbare stappen zet.