Door Fieke van der Bas*
Het is woensdag, onze laatste hele dag bij de VN en voor mij de dag waar ik al de hele week naar uit keek. Ik word wakker met een knoop in m’n maag want vandaag heb ik de enorme eer het jongeren statement te geven in de General Assembly van de VN.
Dit was mijn voornaamste “taak” van de week en had nog heel wat voeten in de aarde. De grappen dat ik onder mijn “statementsteen” had geleefd de afgelopen 4 dagen, waren dan ook waarschijnlijk terecht.
Ik heb een diplomatieke uitdaging ervaren
Het statement werd gegeven namens verschillende jeugd delegaties en we moesten het dan ook eerst eens zien te worden over de inhoud. Dit proces was een diplomatieke uitdaging op zichzelf en maakte pijnlijk duidelijk hoe moeilijk het kan zijn tot consensus te komen als er meerdere belangen en meningen betrokken zijn. Gelukkig vormden Jurre en ik een sterk team en hebben we ons samen door heel wat ongemakkelijke gesprekken heen geslagen.
Geen ruimte om te luisteren?!
Als ik er nu op terug kijk was het ook vooral een heel leerzaam proces. Het schrijven van een statement waarbij verschillende meningen gebaseerd op nationale politieke invloeden moesten worden verwerkt, gaf een mooi inzicht in het werk van een echte diplomaat. Met uiteenlopende meningen, eindigt men vaak in het midden, wat er wellicht voor zorgt dat diplomaten vaak getraind lijken te zijn op het praten zonder daadwerkelijk iets te zeggen, waardoor statements en gesprekken soms doelloos lijken.
Aan de andere kant gaf ons mini-proces ook een hoopvol inzicht. Soms lijkt het alsof meningen ver uit elkaar liggen, terwijl het uitgangspunt hetzelfde is. Als je blijft hangen in je eigen mening, is er geen ruimte om te luisteren naar de mening van de ander om daar overeenkomst in te vinden.
Het gezamenlijk doel voor ogen blijven houden
Alhoewel de verschillen van mening tijdens de Nonproliferatie Verdrag Prepcom groot zijn en niet te vergelijken met die binnen onze jeugddelegaties, blijft de hoop dat landen zich het gezamenlijke doel van de NPV voor ogen houden. Dit was ook het uitgangspunt van ons statement, zijn we het er niet allemaal over eens dat het uiteindelijke doel, waar alle partijen zich tot hebben verbonden, een wereld zonder nucleaire wapens is?
Onze rol als NGO’s is om op te roepen tot actie om dit doel te bereiken; ik vond het heel bijzonder om hier vanuit ons jeugdige perspectief een bijdrage aan te leveren. In ons statement benadrukten we dat nucleaire wapens niet thuishoren binnen ons wereldbeeld. De jeugd zou niet op moeten groeien met het achterhaalde idee dat nucleaire wapens nodig zijn voor onze veiligheid, maar met het besef dat nucleaire wapens onze veiligheid juist bedreigen.
In onze ‘kleiner wordende’ wereld, waar we dagelijks in contact staan met mensen overal ter wereld en bovendien veel reizen, is het ‘natuurlijke’ vijandschap van de koude oorlog achterhaald. We riepen in ons statement op om de mind-set ten opzichte van nucleaire wapens te veranderen, door in onderwijs de humanitaire, sociaal- economische en milieu gevolgen van nucleaire wapens te benadrukken.
De zweethanden en zenuwen waren het meer dan waard
Wat was het bijzonder om deze boodschap te mogen vertellen aan de General Assembly. De zwetende handen, felle discussies, vol-gemarkeerde googledocs en zenuwen waren het meer dan waard. Jeugdparticipatie is van belang om een toekomstvisie en nieuw perspectief te kunnen bieden, maar vaak wordt vergeten. Des te mooier dat wij een stem kregen in dit belangrijke debat over nucleaire ontwapening, waar een nieuw perspectief zo nodig is.
Ik ben trots en voel me vereerd maar hoop bovenal dat onze boodschap aan zal komen, wij willen immers niet over tien jaar hetzelfde debat voeren..
“We do not want to sit in your seat ten years from now, realising that nothing has changed. We need you, distinguished diplomats, to not only talk about visions of a world without nuclear weapons, but to actually achieve it. We are looking forward to being your partners in our shared mission of immediately achieving a world free of nuclear weapons.”
- Fieke van der Bas is Master student Public International Law aan de Universiteit van Utrecht en een van de 14 studenten die deelnemen aan de PAX Nuclear Crash Course