Het is zover. Als stagiaire bij IKV Pax Christi schuif ik aan bij de gesprekken die Ted Seay voert met verschillende politieke partijen. Ik voel me klein naast deze ex-diplomaat op ontwapenings-vraagstukken voor het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken en voormalig adviseur voor de NAVO in Brussel. Alle deuren van het Binnenhof gaan voor hem open, en velen zijn geïnteresseerd in zijn verhaal. Hoewel het voor het grote publiek lijkt dat kernwapens in Nederland een angst uit de jaren ’80 zijn, die gepaard ging met grote demonstraties en maatschappelijke onrust, is het anno 2013 nog even actueel.
Door Benthe van de Pol*
De nucleaire taak van Nederland
In Nederland liggen namelijk Amerikaanse kernwapens op vliegbasis Volkel. Dat weten we allemaal, maar onze regering spreekt er niet over. Ons parlement heeft geen inzicht in de totale defensiebegroting en krijgt geen kans om een open discussie over de aanwezigheid van kernwapens te voeren. Het betreft een staatsgeheim en ons parlement wordt afgepoeierd met ontwijkende antwoorden. Dit zorgt ervoor dat de discussie over kernwapens in Nederland altijd blijft steken in een welles-nietes verhaal, in plaats van dat het zich richt op de inhoudelijke discussie over de belangen en risico’s die verbonden zijn aan de nucleaire taak van Nederland.
Het recht van Nederland om nee te zeggen
Gelukkig zijn er de achterkamertjes waar mensen als Ted Seay weleens aanschuiven bij politieke partijen. In mijn ogen stelt hij direct de hoofdzaak aan de orde die de discussie in Nederland vertroebelt: De overheid voert een beleid waarin de aanwezigheid van kernwapens niet ontkend of bevestigd wordt. Door deze houding heeft het parlement geen mogelijkheid de regering te controleren en is er geen eerlijk debat mogelijk tussen de overheid en het maatschappelijk middenveld. Vermeende druk vanuit de NAVO wordt aangewend om het gebrek aan transparantie goed te praten. De stationering van kernwapens in Nederland is echter vastgelegd in een bilaterale afspraak tussen de Verenigde Staten en Nederland. De NAVO heeft niks te zeggen over wat onze regering aan haar burgers openbaar maakt, en de NAVO heeft geen invloed op wat er gebeurt op Nederlands grondgebied.
In een brief van Minister Timmermans aan de Kamer wordt gesteld dat Nederland niet alleen wacht op groen licht binnen de NAVO, maar dat het terugsturen van de kernwapens uit Europa onderdeel moet zijn van een akkoord tussen de VS en Rusland. Volgens Ted Seay is het argument om zowel Rusland als de VS te betrekken een onzinnige afleidingsmanoeuvre die doet lijken alsof de Nederlandse regering geen kant op kan, terwijl dit niet waar is. Nederland heeft het recht om samen met de VS tot een einde van de stationering van kernwapens op ons grondgebied te komen.
Op dit moment ligt niemand in Rusland wakker van de kernwapens die in Volkel liggen. Deze oude B61 bommen kunnen alleen door middel van een vrije val met een massieve luchtsteun van andere F16’s worden ingezet. De modernisering die op de planning staat verandert echter de zaak. Na een investering van 10 miljard dollar worden de bommen preciezer, beter inzetbaar en vormen dus een reële dreiging voor Rusland. Hierdoor zal de internationale dialoog over ontwapening alleen maar verslechteren en zit de Nederlandse bevolking met een verbeterde versie van de bom die ze überhaupt niet wil hebben.
En waarom zeggen we dan toch ja?
Toch neemt de Nederlandse regering geen initiatief om de kernwapens te verwijderen. Een goede band met de VS lijkt de heilige graal van onze overheid, en prioriteit nummer één van het Ministerie van Buitenlandse Zaken te zijn. Ted Seay stelt dat als Nederland haar kernwapens terug wil sturen we iemand in het Witte Huis erg gelukkig zullen maken. Helaas zit de regering van president Obama in een impasse op dit onderwerp. Er is voor de wapenindustrie en het Ministerie van Defensie een vrij duidelijk belang om de wapens te behouden. Als Nederland actie onderneemt tegen de kernwapens op ons grondgebied, dan zullen we te maken krijgen met druk vanuit de Amerikaanse Ministeries van Defensie en Energie. Vanuit de president zal echter geen druk komen om van standpunt te veranderen, integendeel.
Retour afzender
In de poging een goede verstandhouding met de VS te creëren kunnen we niet accepteren dat onze regering onze basis van democratie achterwege laat en ons parlement negeert. Daarom is het tijd om voor onszelf op te komen en de Nederlandse regering naar Washington te sturen om te vertellen dat de bevolking van Nederland geen heil ziet in de gemoderniseerde kernwapens. Het is tijd dat de B61’s terug gaan naar de VS. Het verhaal van Ted Seay laat Minister Timmermans immers zien dat Nederland wel degelijk nee kan zeggen tegen de aanwezigheid van de Amerikaanse kernwapens in Nederland.
* Benthe van de Pol is studente Politicologie aan de Universiteit Amsterdam en loopt stage bij het No Nukes team van IKV Pax Christi
Op woensdag 6 november 2013 publiceerde de Volkskrant een interview met Ted Seay over de aanwezigheid van de Amerikaanse kernwapens in Europa. Lees hier het interview terug.
